Déjà vu

Những hình dáng lúc mờ nhòe, lúc sắc nét chầm chậm lướt qua, đều đặn đổi chỗ cho nhau, xoay vòng, lặp lại, các khối đen khi thì nở mập ra, khi xì xuống, vài nguồn sáng đâu đó thi thoảng hắt vào, xóa đi đường viền của chủ thể trong phút chốc rồi trả về nguyên bản, rồi tiếp tục quay tròn quanh trục, bất tận. Trò chơi hình bóng của lồng đèn kéo quân một khi đã hút mắt người thì cứ níu kéo lấy, khó rời đi.

Tập hợp ảnh của Nguyễn Duy Tuấn trong dự án “Bỗng Dưng, Thấy Đau Một Chút” / ”Suddenly, It Hurts A Little” cho người viết cảm giác chính xác vậy: như đứa trẻ say mê quan sát vòng quay vĩnh cửu của đèn kéo quân.

Lúc còn đi học, có đề tập làm văn thế này: ”Tuổi thơ trong bạn là gì?”. Muốn ăn điểm cao thì hẳn phải kể câu chuyện cảm động nào đó về công cha, nghĩa mẹ, ơn thầy. Còn nếu không tính tới chuyện đó, thì “tuổi thơ” là những mảnh vỡ rất vụn vặt, bừa bãi, linh ta linh tinh, chả có nghĩa lý gì. Như những buổi chiều cuối tuần sau lưng mẹ chạy xe qua cây cầu sông quê, gió gờn gợn trên da, bạn tự nhiên thấy buồn, mà cái từ “buồn” đó nhiều năm sau lớn lên bạn mới biết đặt tên. Như vạch phấn vẽ lên bức tường khu tập thể cũ dẫn đàn kiến bò thẳng hàng, trời cháy nắng. Như mùi khăm khắm của dãy chuồng gà trước nhà. Như đôi mắt trợn trừng sắt như dao găm thẳng vào quá khứ. Như những buổi trưa trốn ngủ chạy chơi, về nhà ăn đòn tét đít. Như tia pháo hoa lóe lên rồi lụi. Như da thịt trần nhẫy mồ hôi. Như những đốm sáng không biết từ đâu tràn đến phơi bày tất thảy.

Nếu cần kể một bối cảnh, thì đó là những khoảnh khắc Tuấn thu nhặt được quanh căn nhà tuổi thơ của mình: một căn nhà cụ thể, một khu dân cư có thật, một tập hợp người có tên tuổi và số phận. Nhưng thôi kệ nó, tác giả tước đi chức năng thông tin cho hình ảnh của mình, chỉ để lại những gì là hình bóng, là dư ảnh, là đường viền, là mẫu hình, để trí tưởng tượng người xem được phép lang thang. Như những mảnh vỡ của ký ức tuổi thơ, loang loáng, nhòe nhoẹt, riêng của một người mà chung cho tất cả.

Ta càng lớn, trải nghiệm déjà vu càng hiếm ghé thăm. Xem ảnh Nguyễn Duy Tuấn, vô tình bắt gặp cảm giác tương đồng.

* Dự án “Bỗng Dưng, Thấy Đau Một Chút” / ”Suddenly, It Hurts A Little” của Nguyễn Duy Tuấn được giới thiệu trong ấn phẩm Makét 02: Qua Khe Hở, Trước Khoảng Không.

* Bài viết về những dự án khác trong ấn phẩm:
Tấm canvas trống -  Quê hương lưu niệm - Khoảng tối

DEMEDI